حکم جلب چک برگشتی

حکم جلب چک برگشتی

در این مقاله قصد داریم تا موضوع حکم جلب چک برگشتی را مورد بررسی قرار دهیم. متاسفانه به دلیل مشکلات اقتصادی روز به روز به تعداد چک های برگشتی افزوده می شود.

البته به نظر می رسد که با ورود دسته چک صیاد بتوان این معضل را از بین برد. اما اگر چک برگشتی داشتیم چگونه می توان برای گرفتن حکم جلب اقدام کرد؟

برگشت زدن چک

پیش از اینکه نحوه گرفتن حکم جلب چک برگشتی را بیان کنیم باید بدانیم که در چه شرایطی می توان چک را برگشت زد.

براساس مقررات قانون چک برگشتی، در صورت ایجاد هر یک از شرایط زیر می توان چک را برگشت زد:

• اگر وجه نقد در حساب، کم یا حساب خالی باشد.
• صاحب حساب بانک اعلام کرده باشد که چک پرداخت نشود.
• چک دارای اشتباه باشد. مثلا: امضای چک مطابقت نداشته باشد یا مطالب چک یکسان نبوده یا چک دارای قلم خوردگی باشد و…
• چک از حسابی مسدود صادر شده باشد.

گرفتن حکم جلب چک برگشتی بر اساس نوع چک ( کیفری، حقوقی )

برای گرفتن حکم جلب چک برگشتی می بایست نحوه شکایت از چک کیفری را توضیح دهیم.

برای شکایت از چک کیفری باید در دو دوره شش ماهه، اقدامات لازم را انجام دهید.

– در دوره اول باید حداکثر تا شش ماه بعد از تاریخ صدور چک، با مراجعه به بانک، چک را برگشت زده و گواهی عدم پرداخت از بانک بگیرید.

اگر مدت برگشت زدن چک از شش ماه بگذرد، دیگر امکان شکایت کیفری نخواهید داشت.

– در دوره دوم تا حداکثر شش ماه پس از تاریخ گواهی عدم پرداخت، دارنده چک باید نسبت به طرح شکایت خود در مراجع قضایی اقدام کرده و حکم جلب چک برگشتی را دریافت کند.

اما اگر در زمان های مشخص شده، دارنده چک اقدامات لازم را انجام ندهد، دیگر نمی تواند شکایت کیفری انجام دهد.

زمانی که دارنده چک به علت عدم وجود پول در حساب، چک را برگشت زده و عدم گواهی پرداخت از بانک دریافت کرد، باید با در دست داشتن اصل چک و شناسنامه، شکایت خود را به مراجع قضایی تحویل دهد.

مجازات چک برگشتی نوع کیفری

حال فرض کنید که توانستید حکم جلب چک برگشتی را بگیرید. برای اطلاع از میزان مجازات فرد بدهکار با ما همراه باشید.

در ماده 7 قانون جدید چک برگشتی 97، برای صاحب چک بی محل از یک روز الی دو سال حبس در نظر گرفته شده است.

لازم به ذکر است که میزان حبس به مقدار مبلغ چک بستگی دارد.

چنانچه فرد چندین چک برگشتی داشته باشد، جمع مبالغ چک ها برای ابلاغ مدت حبس او در نظر گرفته خواهد شد.

اما برای حبس کمتر از ۹۱ روز، جزای نقدی اعمال می شود.

در حالت کلی بعد از گرفتن حکم جلب چک برگشتی ، مجازات آن به شرح زیر است:

• اگر مبلغ چک کمتر از ده میلیون ریال باشد، صاحب چک تا حداکثر شش ماه به حبس محکوم می شود.
• اگر مبلغ چک بین ۱۰ میلیون ریال تا پنجاه میلیون ریال باشد، حکم حبس بین ۶ ماه تا یک سال خواهد بود.
• اگر مبلغ چک بیش از ۵۰ میلیون ریال باشد، حکم حبس بین یک سال تا دو سال در نظر گرفته می شود.

همچنین فرد به مدت دو سال نمی تواند دسته چک داشته باشد.

در چه صورت چک کیفری نخواهد بود؟

در پاسخ به این سوال که چگونه می توان حکم جلب چک برگشتی گرفت ، باید به این مسئله واقف بود که چک برگشتی از نوع کیفری است یا حقوقی؟

اگر موارد زیر در چک اعمال شده باشد، چک از نوع کیفری خارج شده و دیگر نمی توان نسبت به حکم جلب چک برگشتی، تعقیب کیفری انجام داد.

• اگر ثابت شود چک به صورت سفید امضا به دارنده تحویل داده شده است.
• چنانچه وصول چک منوط به انجام شرطی باشد و این مسئله در متن چک قید شده باشد.
• اگر چک به منظور تضمین انجام تعهد یا معامله ای بوده و این امر در متن چک عنوان شده است.
• اگر مشخص شود چک بدون تاریخ بوده و یا تاریخ اصلی صدور چک زودتر از تاریخ درج شده در متن چک است.

این نکته نیز حائز اهمیت است که شکایت کیفری فقط برای فردی که گواهی عدم پرداخت به نام او صادر شده، امکان پذیر است.

در صورتی که هر یک از موارد فوق رعایت نشده باشد و یا دارنده چک در زمان های تعیین شده، نسبت به شکایت خود اقدام نکند،

چک از نوع حقوقی خواهد بود و دیگر به صورت کیفری نمی توان شکایت را دنبال کرد.

حقوقی شدن چک یعنی چه؟

باید توجه داشت که حقوقی شدن چک به معنای بی ارزش شدن آن نیست.

مهم ترین تفاوت چک حقوقی و کیفری این است که در چک حقوقی نمی توان به تعقیب و مجازات کیفری صادر کننده چک پرداخت.

اما امکان توقیف اموال او و دریافت مبلغ چک وجود دارد.

در چک کیفری عموماً صاحب چک به علت ترس از اعمال مجازات، مبلغ چک را پرداخت خواهد کرد.

هم چنین شکایت چک از نوع کیفری سریعتر در دادگاه رسیدگی می شود و دارنده چک نیز زودتر طلب خود را وصول می کند.

نکته مهم دیگری که باید در نظر گرفت و برای چک حقوقی و کیفری می‌توان آن را اجرا کرد، توقیف اموال صادر کننده چک است.

در ماده ۲ قانون مربوطه، چک به عنوان سند لازم الاجرا مطرح شده است.

طبق این قانون دارنده چک می تواند از بانک، گواهی عدم پرداخت دریافت کرده و برای صدور اجرائیه، اصل چک را به همراه گواهی که به منظور مطابقت امضای چک با نمونه آن از بانک صادر می شود، به ثبت اسناد تحویل دهد.

در همین راستا مبلغ حق الاجرا نیز باید به صندوق اجرایی ثبت واریز شود.

همچنین اموال صادر کننده چک، به غیر از اموال ضروری زندگی باید توسط شاکی گزارش شود.

طرح دعوی چک برگشتی حقوقی

دارنده چک حقوقی برای درخواست مطالبه خود می تواند دادخواست خود را علیه صادر کننده چک، تنظیم و به دادگاه عمومی محل انجام معامله یا محل اقامت صادر کننده چک تحویل دهد.

دارنده چک می تواند هم از طریق سایت قوه قضاییه در تهران و سامانه الکترونیک قوه قضاییه که برای برخی شهرستان‌ها راه‌اندازی شده

و هم از طریق مراجعه حضوری به دادگاه، با الصاق تمبر قانونی، مراحل طرح دعوی را تکمیل کرده و پیگیری نماید.

در صورتی که مبلغ چک تا ۲۰۰ میلیون ریال باشد، دارنده چک باید با مدارک لازم به شورای حل اختلاف محل مربوطه مراجعه کرده و

پس از ارجاع مدارک به شعبه محل صاحب چک، رسیدگی های لازم توسط شعبه حل اختلاف انجام شود.

در قانون چک برگشتی ۹۹، مجازات‌های بیشتری برای ارتقای اعتبار چک و کمتر شدن میزان چک های برگشتی در نظر گرفته شده است.