قانون کسر از حقوق بابت مهریه

قانون کسر از حقوق بابت مهریه

در این مقاله قصد داریم تا درباره قانون کسر از حقوق بابت مهریه و کسر یک چهارم حقوق از کارمندان اطلاعات جامع و کاملی را به شما عزیزان ارائه دهیم. شاید بسیاری از مخاطبان این مطلب در زمره کارمندانی باشند که همسرانشان با مطالبه مهریه سبب کسر از حقوق آنها شده اند.

چنانچه قصد دارید بدانید که قانون کسر از حقوق بابت مهریه به چه صورت است با ما تا انتهای این مطلب همراه باشید.

تعریف مهریه

پیش از اینکه به قانون کسر از حقوق بابت مهریه بپردازیم بهتر است تا به تعریف مختصری از مهریه بپردازیم.

مهریه به مالی گفته می شود که مرد در هنگم عقد نکاح به زن خود می پردازد یا متعهد به پرداخت آن می شود. مهریه از جمله حقوق مالی است و به محض جاری شدن عقد به زن تعلق میگیرد. مقنن به این موضوع در ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی پرداخته است.

طبق ماده ۱۰۸۳ قانون مدنی: به محض عقد زن مالک مهر می شود و می تواند هر نوع تصرفی در آن بنماید.

بنابراین بلافاصله بعد از عقد زوجه به میزان مهریه از زوج طلبکار می شود و می تواند آن را مطالبه کند. در صورت استنکاف مرد از پرداخت مهریه همسر خود و اقامه دعوا توسط زوجه دادگاه به توقیف اموال و دارایی های فرد تا میزان مهریه حکم می کند.

توقیف چیست ؟

واژه توقیف در لغت به معنای بازداشت کردن است. حقوق و مزایایی که کارمندان دولت دریافت می کنند جزء اموال و دارایی های آنان محسوب است زیرا ارزش مالی داشته و در غالب موارد، به صورت وجه نقد پرداخت می شود و از این رو امکان بازداشت را دارد.

از آنجا که امروزه بنا به شرایط اقتصادی بسیاری از افراد توانایی پرداخت مهریه به صورت یکجا را ندارند، دادگاه به پرداخت مهریه به صورت اقساط حکم می کند. ( نمونه دادخواست تقسیط مهریه )

بنابراین میتوان حقوق و مزایای کارمندان دولت را بابت مهریه تا زمانی که پرداخت مهریه به صورت کامل صورت گرفته باشد درخواست کرد. در این خصوص مقنن در قوانین مختلف احکامی را بیان کرده که در این مطلب به اختصار به آن می پردازیم.

توقیف حقوق کارمندان دولت و میزان توقیف

بر اساس ماده ۹۶ قانون اجرای احکام مدنی اگر محکوم کارمند یکی از ادارات دولتی یا وابسته به دولت باشد در صورت تجرد و نداشتن فرزند تا میزان یک سوم از حقوق وی بابت پرداخت مهریه به زوجه توقیف می شود.

اگر مرد دارای همسر یا فرزند باشد (منظور همسر دوم است) میزان حقوقی که قابل توقیف است به یک چهارم کاهش پیدا می کند.

علت این امر هم این است که فردی که دارای همسر و فرزند باشد هزینه های بیشتری در زندگی دارد. به همین علت مقنن برای جلوگیری از اخلال در زندگی مدیون شرایط تاهل و کاهش میزان توقیف حقوق تا یک چهارم را وضع کرده است.

توقیف حقوق بازنشستگی برای مهریه

حال باید بدانیم که قانون کسر از حقوق بابت مهریه برای بازنشستگان به چه صورت است ؟

بازنشستگی به معنای کناره گیری از ادامه شغل در اثر بالا بودن سن است. شخص بازنشسته تا زمانی که زنده است مستحق استفاده از حقوق و مزایایی است که قانون مشخص کرده است. طبق تبصره ماده ۹۶ قانون اجرای احکام مدنی توقیف حقوق بازنشستگی فقط تا میزان یک چهارم مجاز خواهد بود. این حکم بدون قید و شرط بیان شده است.

حتی اگر فرد بازنشسته مجرد باشد یا دارای فرزندی نباشد. دلیل مقنن شاید این باشد که هزینه های زندگی فرد بازنشسته بنا به شرایط سنی بیشتر از افراد دیگر است و به جهت جلوگیری از اختلال در زندگی فرد؛ مقنن این حکم را وضع کرده است.

توقیف حقوق و مزایای نظامیان در زمان جنگ

قانون کسر از حقوق بابت مهریه برای نظامیان در حال جنگ متفاوت است.  طبق تبصره ۲ ماده ۹۶ قانون اجرای احکام مدنی توقیف حقوق فرد نظامی در زمان جنگ به هیچ وجه ممکن نیست.

ماده ۱ قانون مجازات جرایم نیروهای مسلح مواردی که نظامی محسوب می شوند را به صورت حصری بیان کرده است و جنگ هم به حالت درگیری فیزیکی بین دو سپاه است.

قانون مجازات جرایم نیروهای مسلح

‌ماده ۱ – دادگاههای نظامی به جرائم مربوط به وظائف خاص نظامی و انتظامی ‌کلیه‌ افراد زیر که در این قانون به اختصار «‌نظامی» خوانده می‌شوند رسیدگی می‌کنند:

• ‌کارکنان ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران و سازمان های وابسته
• کارکنان ارتش جمهوری اسلامی ایران و سازمان های وابسته
• کارکنان سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران و سازمانهای وابسته و اعضای ‌بسیج و
• کارکنان وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و سازمانهای وابسته
• ‌کارکنان مشمول قانون نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران
• کارکنان وظیفه از تاریخ شروع خدمت تا پایان آن
• محصلان – موضوع قوانین استخدامی نیروهای مسلح – مراکز آموزش نظامی و‌ انتظامی در داخل و خارج از کشور و نیز مراکز آموزش وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای ‌مسلح
• کسانی که به طور موقت در خدمت نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران ‌هستند و طبق قوانین استخدامی نیروهای مسلح در مدت مزبور از اعضاء نیروهای مسلح‌ محسوب می‌شوند.

دلیل این اقدام مقنن حمایت از فرد نظامی در زمان جنگ است که جان خود را در جهت حفظ آرامش و کیان جامعه و کشور به خطر می اندازد.

توقیف مستمری مدد جویان کمیته امداد و سازمان بهزیستی کشور

حال باید ببینیم که قانون کسر از حقوق بابت مهریه در مورد مددجویان کمیته امداد به چه صورت است. مقنن در جهت ایجاد برابری و عدالت اجتماعی، امر به تاسیس نهادهایی چون کمیته امداد و سازمان بهزیستی کرده است.

هدف این نهادها کمک به افراد نیازمند در جهت توانمند سازی و جلوگیری از اختلال در زندگی آنها است و در راه تحقق این هدف اقدام به پرداخت مستمری به افراد نیازمند می کند. مقنن در ماده ۱ آیین نامه چگونگی تشخیص و تعیین افراد نیازمند به تعریف این گروه پرداخته است.

افراد مزبور عبارتند از:

• از کار افتادگان و معلولان نیازمند که توانایی مالی اداره زندگی خود را ندارند و افراد تحت تکفل آنها.
• زنان و کودکان بی‌سرپرست و نیازمند به موضوع قانون تأمین زنان و کودکان بی‌سرپرست، مصوب ۱۳۷۱.
• خانواده‌های زندانیان نیازمند، در مدت زندانی بودن سرپرست خانواده.
• آسیب‌ دیدگان ناشی از حوادث طبیعی و غیر طبیعی که امکانات اولیه زندگی خود یا وسایل اشتغال خود را از دست داده‌اند تا زمانی که امکانات اولیه یا‌ وسایل اشتغال خود را به دست آورند.
• عایله نیازمند تحت تکفل سربازانی که درآمدی برای اداره زندگی ندارند، در مدت سربازی و حداکثر تا پایان سال ۱۳۷۴
  مشمولان طرح شهید رجایی.
• سایر مواردی که مشمول بندهای فوق نیستند و تحت پوشش سازمانهای امدادی از قبیل کمیته امداد امام خمینی (‌ره) یا سازمان بهزیستی کشور هستند یا ‌باید تحت پوشش سازمانهای یاد شده قرار گیرند، با تشخیص کمیته امداد امام خمینی (‌ره).

مقنن در تبصره ۲ ماده ۹۶ قانون اجرای احکام مدنی بیان کرده است که حقوق و مستمری دریافتی افراد نیازمند که از کمیته امداد و سازمان بهزیستی دریافت می کنند غیر قابل توقیف است.

این مقرره با توجه به هدف پرداخت اینگونه مستمری ها به عدالت نزدیکتر است.

توقیف حقوق و مزایای وظیفه

حقوق وظیفه بر ۲ نوع است:

• حقوق وظیفه از کارافتادگی: مستمری ثابتی است که در صورت از کار افتادگی یا نقص عضو کارمند به او پرداخت می شود.
• حقوق وظیفه وراث: مستمری ثابتی است که در صورت فوت کارمند به وراث او پرداخت می شود.

در هر حال حقوق و مزایای وظیفه، قابل توقیف تا یک چهارم است با این شرط که بدهی مربوط به شخص وظیفه بگیر باشد.

نحوه توقیف حقوق کارمندان

طبق ماده ۹۷ قانون اجرای احکام مدنی مدیر اجرای توقیف حقوق محکوم علیه کارمند را به اداره یا سازمانی که وی در آن در حال اشتغال است ابلاغ می کند.

رئیس یا مدیر آن سازمان موظف است که به مقدار مذکور از حقوق محکوم علیه کسر کرده و آن را برای مسئولین اجرا بفرستد. مدیر اجرا هم این مبلغ را در اختیار زوجه قرار میدهد.