مجازات کتک زدن همسر

مجازات کتک زدن همسر (زن) و حق طلاق

در این مقاله قصد داریم تا به بیان انواع مجازات کتک زدن همسر ( زن ) اعم از قصاص ، حبس و دیه بپردازیم. هر انسان بالغ  و متمدنی می داند که کتک زدن یک حرکت غیر انسانی بوده و مشمول مجازات خواهد بود. خشونت علیه زن همواره جز موضوعاتی بوده که جامعه بشری با وضع قوانین سعی در کاهش و حذف آن دارد.

امروزه با ارتقای سطح فرهنگ جامعه و تغییر سبک زندگی مرد سالارانه، شاید کمتر شاهد اعمال خشونت فیزیکی مرد علیه همسرش باشیم. این روزها شاید کمتر زنی به خاطر داشتن دست بزن همسرش به ستوه آمده و طرح شکایت نماید.

با این حال متاسفانه هنوز هم این فرهنگ غلط به طور کامل در جامعه ما منسوخ نشده است و مردانی وجود دارند که به قول خودشان از این طریق قصد تادیب زن را دارند و یا به دلایل دیگری مانند مشکلات روانی یا اعتیاد اینگونه خشونت ها را در حق یک زن روا می دارند.

قانون مجازات کتک زدن همسر در ایران

قانون در کشور ما نیز مانند قوانین سایر کشور‌ها، در برابر چنین خشونت هایی ساکت نمانده و علاوه بر مجازات کیفری که همان قصاص یا پرداخت دیه و… ( در صورت ایراد ضرب و جرح) می باشد، این عمل را از مصادیق عسر و حرج دانسته که زن می تواند با توسل به آن درخواست طلاق نماید.

در ادامه به بررسی مجازات کتک زدن همسر در قانون پرداخته و حقوق قانونی زن و اقداماتی را نیز که در این خصوص می تواند انجام دهد بیان می کنیم.

ضرب و جرح در قانون به چه معناست؟

پیش از اینکه به مجازات کتک زدن همسر  بوردازیم باید بدانیم که چه مواردی به عنوان ضرب و جرح در قانون در نظر گرفته شده است.

اساسا ضرب به معنای صدماتی است که بدون ایجاد شکستگی یا خونریزی بر اعضای بدن وارد می‌شود و آثاری مانند سرخی، کوفتگی، سیاه شدن، کبودی و یا پیچ خوردن ایجاد بر جای می گذارد.

ولی جرح به آسیب هایی گفته می‌شود که منجر به پارگی بافت‌ها و پوست بدن می شود . به همین دلیل جرح اغلب با خونریزی همراه است، مانند بریدگی،خراشیدگی یا پارگی پوست یا قطع عضو و یا شکست استخوان.

این موارد در قانون تحت عنوان «جنایت بر عضو»، جرم انگاری شده اند که عبارت است از هرگونه آسیب پایین تر از قتل، مانند قطع عضو، جراحت و آسیب های وارد بر منافع( مانند بویایی، شنوایی و …)

مطابق قانون چنانچه به صورت عمدی جنایتی بر عضو وارد شود، می توان در صورت درخواست خود قربانی یا ولی دم او، وی را قصاص کرد و در غیر اینصورت منجر به تعزیر و دیه خواهد شد.

در خصوص ضرب و جرح همسر نیز باید گفت می توان با استناد به این ماده و طرح شکایت به موقع موجبات قصاص، دیه و یا تعزیر وی را فراهم آورد. البته اعمال مجازات کتک زدن همسر شرایطی دارد که در ادامه به شرح آنها خواهیم پرداخت.

در ادامه به تفکیک، مجازات کتک زدن همسر را برسی می نماییم.

مجازات کتک زدن همسر در قانون

ضرب و جرح همسر با عنایت به مواد قانون مجازات اسلامی و قانون مدنی، عواقب کیفری و حقوقی زیر را به دنبال دارد:

الف) قصاص

یکی از انواع مجازات کتک زدن همسر ، قصاص مرد است.

طبق ماده «۳۸۶ و ۳۸۷ قانون مجازات اسلامی»، در صورت ایراد جنایت بر اعضای بدن، در صورت تقاضای مجنی علیه (آسیب دیده) یا ولی او و فراهم بودن شرایط قصاص، مرتکب باید قصاص شود. برای مثال چنانچه جنایت منجر به قطع دست قربانی شده باشد با وجود این دو شرط باید دست وی را قطع نمود.

شرایط عمومی و اختصاصی قصاص طبق مواد ۳۰۱ و ۲۹۰ قانون مجازات اسلامی به قرار زیر می باشند:

الف- قصاص با مقدار جنایت در تساوی باشد.
ب- قصاص عضو سالم در برابر عضو نا سالم نباشد.
ج- بیم تلف شدن مرتکب یا صدمه بر عضو دیگر نباشد.
د- قصاص عضو کامل در برابر عضو ناقص نباشد.
ه- قصاص عضو اصلی در مقابل عضو غیر اصلی نباشد.
و- مرتکب در ارتکاب جنایت عمد داشته باشد.

ب) دیه

یکی از انواع مجازات کتک زدن همسر ، پرداخت دیه توسط مرد است. مطابق ماده ۵۵۸ به بعد قانون مجازات اسلامی چنانچه هر یک از شرایط عمومی و اختصاصی قصاص که در بالا ذکر شد، وجود نداشته باشد، مرتکب جنایت، به پرداخت دیه محکوم می شود.

بنابراین، در جنایت غیرعمدی بر اعضا و جنایت عمدی که قصاص ندارد یا قصاص در آن ممکن نیست یا بر دیه توافق شده است، حکم به پرداخت دیه داده می‌شود.

ضرب نیز به صدماتی گفته می شود که بدون شکستگی یا خونریزی بر اعضای بدن وارد شود و آثاری از جمله کوفتگی، سرخی، کبودی، سیاه شدن و پیچ خوردن ایجاد کند.

برای هرکدام از این موارد نیز در قانون، دیه‌ای مقرر شده است که ضارب باید آن را به فرد مضروب پرداخت کند. دیه اینگونه آسیب ها که موجب تغییر رنگ پوست می شود، در قانون مجازات اسلامی به قرار ذیل است:

• سیاه شدن پوست صورت، شش‌ هزارم دیه کامل
• کبودشدن آن، سه‌ هزارم دیه کامل
• سرخ شدن آن، یک‌ و نیم‌ هزارم دیه کامل
• تغییر رنگ پوست سایر اعضا، حسب مورد، نصف مقادیر مذکور در فوق

در این حکم، بین اینکه عضو دارای دیه تعیین‌ شده باشد یا نباشد، فرقی نیست. همچنین بین تغییر رنگ تمام یا قسمتی از عضو و نیز بقا یا زوال اثر آن فرقی وجود ندارد.

صدمه‌ای که موجب تورم بدن، سر یا صورت شود «ارش» دارد و چنانچه علاوه بر تورم، موجب تغییر رنگ پوست نیز بشود، حسب مورد، دیه و ارش تغییر رنگ به آن افزوده می‌شود.

منظور از ارش، مقدار مالی است که به عنوان جبران خسارت مالی یا بدنی پرداخت می‌شود و در قانون برای آن اندازه‌ای مشخص نشده است.

ج) حبس

یکی از انواع مجازات کتک زدن همسر ، حبس و زندانی شدن مرد است. مطابق ماده ۶۱۴ قانون مجازات اسلامی، هر کس عمداً به دیگری جرح یا ضربی وارد آورد که موجب نقصان یا شکستن و یا از کار افتادن عضوی از اعضای بدن یا منتهی به مرضی دائمی ‌یا از دست دادن یا نقص یکی از منافع، حواس یا زوال عقل مجنی‌علیه گردد، چنانچه قصاص امکان نداشته باشد و در صورتیکه اقدام وی موجب اخلال در نظم‌ و صیانت و امنیت جامعه یا بیم تجری مرتکب یا دیگران گردد به دو تا پنج سال حبس محکوم خواهد شد و در صورت درخواست مجنی‌علیه مرتکب ‌به پرداخت دیه نیز محکوم خواهد شد.

همچنین در صورتی که آسیب وارده منتهی به ضایعات فوق نشود و اسلحه به کار رفته نیز چاقو و امثال آن باشد مرتکب به سه ماه تا یک سال حبس ‌محکوم خواهد شد.

د) ایجاد حق طلاق برای زن

علاوه بر مجازات کتک زدن همسر ، قانونگذار به دلیل عسر و حرج زن به او حق طلاق داده و زن می تواند با استناد به ضرب و جرح صورت گرفته از طرف مرد از دادگاه تقاضای طلاق نماید.

مطابق بند ۴ ماده ۳۱۱ قانون مجازات اسلامی، ایراد ضرب و جرح توسط شوهر یکی از مصادیق عسر و حرج زن می باشد که با استناد به آن می تواند درخواست طلاق خود را از دادگاه نماید.

مصادیق عسر و حرج

همان طور که در مطالب فوق گفتیم زن می تواند علاوه بر مجازات کتک زدن همسر خود بنا به عسر و حرج تقاضای طلاق نماید. در ادامه مواردی که به طور کلی عسر و حرج به شمار می روند را ذکر خواهیم کرد.

مصادیق عسر و حرج به قرار زیر می باشند:

• ترک زندگی خانوادگی توسط زوج حداقل به مدت شش ماه متوالی و یا نه ماه‌ متناوب در مدت یک سال بدون عذر موجه.
• اعتیاد زوج به یکی از انواع مواد مخدر و یا ابتلای وی به مشروبات الکلی که به‌ اساس زندگی خانوادگی خلل وارد کند و امتناع یا عدم امکان الزام وی به ترک آن در مدتی‌ که به تشخیص پزشک برای ترک اعتیاد لازم بوده است.‌

در صورتی که زوج به تعهد خود عمل ننماید و یا پس از ترک، مجدداً به مصرف‌ موارد مذکور روی آورد، بنا به درخواست زوجه، طلاق انجام خواهد شد.

• محکومیت قطعی زوج به حبس پنج سال یا بیشتر.
• ضرب و شتم یا هرگونه سوء‌ رفتار مستمر زوج که عرفاً با توجه به وضعیت زوجه‌ قابل تحمل نباشد.
• مبتلا شدن زوج به بیماری‌های صعب ‌العلاج روانی یا سرایت دهنده یا هر عارضه صعب‌ العلاج‌ دیگری که زندگی مشترک را مختل کند.
• موارد مندرج در این ماده مانع از آن نیست که دادگاه در سایر مواردی که عسر و حرج‌ زن در دادگاه احراز شود، حکم طلاق صادر کند.

مطابق این ماده: «در صورتی که دوام زوجیت موجب عسر و حرج زوجه باشد، وی می‌تواند به دادگاه مراجعه و تقاضای طلاق نماید، چنانچه عسر و‌ حرج مذکور در محکمه ثابت شود، دادگاه می‌تواند زوج را اجبار به طلاق نماید و در صورتی که اجبار میسر نباشد زوجه به اذن حاکم شرع طلاق داده‌ می‌شود.»