حضانت فرزند دختر با چه کسی است ؟

حضانت فرزند دختر چگونه است ؟

در این مقاله قصد داریم تا درباره حضانت فرزند دختر اطلاعات جامع و کاملی را به شما عزیزان ارائه دهیم. چنانچه نمی دانید که حضانت فرزند دختر با چه کسی است با ما تا انتهای این مطلب همراه باشید.

در مقاله « حضانت فرزند پسر » به تفصیل به این موضوع پرداختیم که چه کسی می تواند حضانت فرزند پسر را به عهده بگیرد؟ اهمیت مسئله نگهداری و تربیت اطفال بر هیچکس پوشیده نیست و این امر مورد عنایت خاص همه قانون گذاران و مصلحان اجتماعی است؛ چرا که خوشبختی و پیشرفت جامعه در گرو نگهداری درست و آموزش و پرورش صحیح کودکان است.

تعریف، مفهوم و ماهیت حضانت

پیش از اینکه به موضوع حضانت فرزند دختر بپردازیم بهتر است تا تعریف مختصری از حضانت را ارائه دهیم. حضانت عبارت است از نگه داشتن طفل، مواظبت و مراقبت او و تنظیم روابط او با سایر اشخاص که حق ملاقات با خویشان نیز در همین مقوله می‌گنجد.

بنابراین، حضانت بیشتر ناظر به حمایت جسمی از کودک است؛ هرچند که حمایت روحی و اخلاقی هم مدنظر می‌باشد.

ماده  ۱۱۷۳ قانون مدنی نیز به جنبه معنوی و اخلاقی حضانت اشاره می کند. زیرا این ماده مقرر می کند که هرگاه در اثر عدم مواظبت یا انحطاط اخلاقی پدر یا مادری که طفل تحت حضانت اوست، تربیت اخلاقی طفل در معرض خطر باشد، دادگاه می تواند هر تصمیمی را که درباره تربیت طفل مقتضی بداند، اتخاذ کند.

چنانچه تمایل دارید اطلاعات بیشتری در این خصوص کسب نمایید می توانید به مقاله « حضانت فرزند » رجوع کنید.

خارج کردن طفل از کشور

تکلیف مقرر در تبصره یک ماده ۱۴ قانون حمایت از خانواده مصوب سال ۱۳۵۳ بیان می دارد که:

«پدر یا مادر یا کسانی که حضانت طفل به آنها واگذار شده نمی‌توانند طفل را به شهرستانی غیر از محل اقامت مقرر در بین طرفین و یا غیر‌ از محل اقامت قبل از وقوع طلاق و یا به خارج از کشور بدون رضایت والدین بفرستند مگر در صورت ضرورت با کسب اجازه از دادگاه».

بنابراین، برای انتقال طفل تحت حضانت به شهر دیگر یا به خارج از کشور رضایت والدین لازم است. اما هرگاه بین والدین در این زمینه اختلاف رخ دهد، تشخیص امر با دادگاه است.

حضانت حق است یا تکلیف؟

پیش از اینکه به مبحث حضانت فرزند دختر بپردازیم باید بدانیم که حضانت هم حق است و هم تکلیف. بنابراین دارنده حضانت نمی‌تواند آن را اسقاط یا منتقل کند، یا عوض در طلاق خلع قرار دهد. مادری که حضانت طفل با اوست چون وظیفه خود را انجام می‌دهد نمی تواند در ازای آن اجرت مطالبه کند.

ماده ۱۱۶۸ قانون مدنی مقرر می دارد: «نگهداری اطفال هم حق و هم تکلیف ابوین است.»

ماده ۱۱۷۲ نیز بیان می دارد: «هیچ یک از ابوین حق ندارند در مدتی که حضانت طفل به عهده آنها است از نگاهداری او امتناع کند. در صورت امتناع یکی از ابوین‌ حاکم باید به تقاضای دیگری یا به تقاضای قیم یا یکی از اقرباء و یا به تقاضای مدعی العموم نگاهداری طفل را به هر یک از ابوین که حضانت به عهده او‌ست الزام کند. و در صورتی که الزام، ممکن یا موثر نباشد حضانت را به خرج پدر و هرگاه پدر فوت شده باشد به خرج مادر تامین کند.»

قانون حمایت خانواده مصوب سال ۱۳۹۱ نیز در ماده ۵۴ برای کسی که از انجام تکالیف حضانت خودداری کرده، مجازات در نظر گرفته است : «هرگاه مسئول حضانت از انجام تکالیف مقرر خودداری کند یا مانع ملاقات طفل با اشخاص ذی حق شود، برای بار اول به پرداخت جزای نقدی درجه هشت و در صورت تکرار به حداکثر مجازات مذکور محکوم می شود.»

چه کسانی عهده دار حضانت فرزند دختر هستند؟

حضانت در درجه اول حق و تکلیف طبیعی و قانونی پدر و مادر است که طفل را به دنیا آورده اند. این تکلیف تا زمانی که طفل به سن بلوغ نرسیده است، باقیست. اما باید دانست که اولویت با کدام است.

طبق ماده ۱۱۶۹ (اصلاحی سال ۱۳۸۲ مجمع تشخیص مصلحت نظام): «برای حضانت و نگهداری طفلی که ابوین او جدا از یکدیگر زندگی می کنند، مادر تا سن هفت سالگی اولویت دارد و پس از آن با پدر است.»

تبصره – بعد از هفت سالگی در صورت حدوث اختلاف، حضانت طفل با رعایت مصلحت کودک به تشخیص دادگاه می باشد.

بنابراین حضانت طفل (اعم از دختر یا پسر) تا سن هفت سالگی بدون در نظر گرفتن جنسیت وی با مادر است.

تذکر: در صورت فوت پدر و مادر طفل، حضانت وی با جد پدری و صورت فوت او، حضانت با وصی منصوب از طرف پدر یا جد پدری است.

تذکر: تقدم مادر بر پدر درباره حضانت تا ۷ سالگی برای زمانی است که مادر طفل مسلمان، خود مسلمان باشد؛ وگرنه پس از طلاق حضانت با پدر خواهد بود حتی برای ۷ سال اول.

سلب حضانت از دارنده حق اولویت

فارغ از اینکه حضانت فرزند دختر با چه کسی خواهد بود ، بایستی بدانیم که چنانچه دارنده حق حضانت صلاحیت نداشته باشد می تواند از او سلب حضانت کرد.

در قانون مدنی بر اساس فقه امامیه و با توجه به مصلحت طفل، امکان سلب حضانت از کسی که اصولا باید دارای اولویت باشد، وجود دارد.

بر اساس ماده ۱۱۷۳ قانون مدنی (اصلاحی سال ۱۳۷۶):

«هرگاه در اثر عدم مواظبت یا انحطاط اخلاقی پدر یا مادری که طفل تحت حضانت اوست، صحت جسمانی و یا تربیت اخلاقی طفل در معرض خطر باشد، محکمه می تواند به تقاضای اقربای طفل یا به تقاضای قیم او یا به تقاضای رئیس حوزه قضایی هر تصمیمی را که برای حضانت طفل مقتضی بداند، اتخاذ کند.

موارد ذیل از مصادیق عدم مواظبت و یا انحطاط اخلاقی هر یک از والدین است:

• اعتیاد زیان آور به الکل، مواد مخدر و قمار
• اشتهار به فساد اخلاق و فحشاء
• ابتلا به بیماریهای روانی با تشخیص پزشکی قانونی
• سوء استفاده از طفل یا اجبار او به ورود در مشاغل ضد اخلاقی مانند فساد و فحشاء، تکدی گری و قاچاق
• تکرار ضرب و جرح خارج از حد متعارف.»

در مقاله « نمونه دادخواست سلب حضانت فرزند » می توانید اطلاعات جامع و کاملی را در این خصوص کسب نمایید.

شرایط فردی که حضانت فرزند دختر با اوست

• بلوغ
• عقل
• توانایی عملی
• شایستگی اخلاقی
• عدم تجدید فراش (فقط در رابطه با مادر)
• اسلام (اگر طفل مسلمان باشد)
• آزاد بودن و برده نبودن

نتیجه گیری نهایی در خصوص حضانت فرزند  دختر

با توجه به اصلاحی که در سال ۱۳۸۲ در مجمع تشخیص مصلحت نظام در قانون مدنی صورت گرفت «برای حضانت و نگهداری طفلی که ابوین او جدا از یکدیگر زندگی می کنند، مادر تا سن هفت سالگی اولویت دارد و پس از آن با پدر است.

تبصره – بعد از هفت سالگی در صورت حدوث اختلاف، حضانت فرزند دختر همانند پسر با رعایت مصلحت کودک به تشخیص دادگاه می باشد.» حضانت طفل (اعم از دختر یا پسر) تا سن هفت سالگی بدون در نظر گرفتن جنسیت وی با مادر است.