ازدواج صوری

ازدواج صوری

در این مقاله قصد داریم تا درباره ازدواج صوری با یکدیگر به بحث و گفتگو بپردازیم. مقوله ازدواج صوری چند سالی است که بنا به دلایلی همانند طلاق صوری در سال های گذشته میان افراد جامعه مطرح شده است.

برای اطلاع از این دلایل و آشنایی با امور حقوقی ناشی از این امر با ما تا انتهای این مطلب همراه باشید.

ابتدا به تعریف ازدواج صوری می پردازیم. ازدواج صوری یک ازدواج دروغین و غیرشرعی بوده که در صورت وجود ادله و مستندات قانونی مبنی بر صوری بودن ازدواج از لحاظ قانونی نیز این ازدواج باطل می باشد .

دلایل ازدواج‌های صوری

به طور کلی ازدواج‌های صوری به هر دلیلی برای فرار از قانون رخ می دهد. در ادامه به معرفی چند نمونه از این دلایل می پردازیم:

۱- ازدواج صوری به منظور مهاجرت به کشور دیگر

همان طور که گفتیم دلایل مختلفی برای ازدواج‌های صوری وجود دارد که از عمده اهداف آن مهاجرت و اخذ ویزا است . در این حالت فرد با پرداخت پول و غیره ، یک مقیم یا تبعه از کشور مقصد را متقاعد به ازدواج می‌کند تا از طریق ازدواج با او ویزا بگیرد.

۲- ازدواج صوری زن سه طلاقه با مرد محلل

از دیگر موارد ازدواج‌های صوری ، ازدواج زن سه طلاقه با مرد محلل است که اگر این ازدواج بدون اراده واقعی نکاح باشد از لحاظ شرعی و قانونی صحیح نمی‌باشد .

۳- ازدواج صوری برای دریافت وام ازدواج

دو سال است که آگهی‌های خرید و فروش وام ازدواج در فضای مجازی دیده می‌شود که قبلا نبود. با افزایش وام ازدواج به مبلغ 100 میلیون تومان در سال  1400 به تعداد متقاضیان ازدواج‌های صوری افزوده خواهد شد. معضلی که باید به دست قانونگذار حل شود.

۴- ازدواج صوری برای دریافت منافع تامین اجتماعی

گاهی ازدواج‌های صوری می‌تواند برای بهره‌مندی از یک نظام تأمین اجتماعی باشد. به عنوان مثال، یک فرد مسنی که رو به احتضار است، برای بهره‌مندی از نظام تأمین اجتماعی و اینکه یک خانم می‌تواند از حقوق تأمین اجتماعی یک آقا بهره‌مند شود، ازدواج صوری را ترتیب می دهد .

غیر شرعی بودن ازدواج‌های صوری

در توضیح غیرشرعی بودن ازدواج‌های صوری می‌توان گفت آنچه در عقد مهم است قصد باطنی است و لفظ ، کاشف از آن است. پس با توجه به اینکه در ازدواج‌های صوری قصد باطنی طرفین بر ازدواج نیست این ازدواج غیرشرعی می‌باشد.

از نظر حقوقی نیز ، طبق ماده ۲۳۳ قانون مدنی شرط خلاف مقتضای عقد ، موجب بطلان عقد است ، مقصود از شرط خلاف مقتضای عقد شرطی است که با آنچه ذات و طبیعت عقد اقتضا می‌کند منافات داشته باشد.

پس اگر طبق آنچه در ازدواج‌های صوری رایج است ، در نکاح شرط شود که شوهر یا زن وظایف زوجیت را انجام ندهد یا رابطه زوجیت بین آنان پدید نیاید ، عقد باطل است.

ازدواج‌های صوری و پیامدهای آن

تا چند سال گذشته ازدواجهای صوری تنها به دلیل مهاجرت و گرفتن اقامت انجام میشد. در حالی که امروزه به تعداد کسانی که برای دریافت وام ازدواج تن به این نوع ازدواج می دهند روز به روز افزوده می شود.

از آنجا که با توجه به یک سری شرایط افراد بعد از ازدواج نیز می توانند شناسنامه سفید المثنی دریافت کنند دیگر کسی نگران اضافه شدن نام همسر در شناسنامه خود نیست. برای کسب اطلاعات بیشتر می توانید به مقاله « حذف نام همسر از شناسنامه » مراجعه نمایید.

مجازات ازدواج صوری

در بحث مجازات‌های ازدواج‌های صوری، ما وصف جزایی مشخص و خاصی با این عنوان نداریم یعنی در قوانین جزایی، اینکه ازدواج صوری را جرم دانسته باشند و تحت یک عنوان خاصی برای آن، مجازات در نظر گرفته باشند، جزایی وجود ندارد.

اما ذات و ماهیت این گونه اقدامات متقلبانه است و حسب مورد با تطبیق حکم موضوع می‌تواند به یکی از جرایمی که متقلبانه بودن رکن اساسی آن است، تطبیق داده شود.

به عنوان مثال؛ در قانون، شرایطی وجود دارد که برای کلاهبرداری مجازاتی تعیین می‌شود و می‌تواند با لحاظ کردن جمیع شرایط، با آن برخورد شود که در خصوص طلاق صوری شاید وصف جزایی که ناشی از این طلاق صوری باشد و مثلا در صورت اثبات بتوان تعریف کرد این است که

اگر اثبات شود این طلاق صوری برای بهره‌مندی از نظام تأمین اجتماعی پدری است که فوت شده است، ممکن است تحت مباحث قانون خاص کار و تأمین اجتماعی بحث شود، اما اثبات این موضوع یک امر و بررسی قضایی است.

هرگونه اقدامی که وصف متقلبانه داشته باشد و نسبت به قانون تقلب تلقی شود، حتما پیامد‌های خطرناکی را برای جامعه در پی خواهد داشت و طبیعتا این موضوع حتما جامعه را متأثر و به ویژه قداست نهاد خانواده را مخدوش می‌کند.

و نظام‌های قانونی و اجتماعی باید تمام تلاش خود را برای استحکام بنای خانواده به عنوان رکن و سنگ بنای یک اجتماع در نظر بگیرند و ما هم اقداماتی را در قالب حمایت‌های خانواده داریم، اما طبیعتا آنچه به ذهن می‌رسد، این است که باید انگیزه این نوع اعمال متقلبانه را از بین برد.

همیشه در هر جامعه‌ای، افراد ضد اجتماع وجود دارند که باید راه‌های فرار و تقلب نسبت به قانون را بست و اعمال ضد اجتماعی را به حداقل رساند.

مجازات یا اقدام تأمینی که برای جلوگیری از ازدواج‌های صوری می‌توان شکل داد، بحث بالا بردن هزینه است چرا که در همه مباحث، هرجا که هزینه یک عمل بالا باشد، میل به ارتکاب آن کاهش پیدا می‌کند.

و بر اساس تئوری ” هزینه-فایده “، افراد برای ارتکاب هر عمل و یا انجام هر اقدامی چه مباح و چه غیر مباح، سنجشی را انجام می‌دهند و اگر هزینه بیش از فایده باشد، طبیعتا انگیزش این اقدامات هم کاهش پیدا می‌کند.