نمونه شکواییه خیانت در امانت

نمونه شکواییه خیانت در امانت

در این مقاله قصد داریم تا نمونه شکواییه خیانت در امانت و نحوه تنظیم آن را خدمت شما عزیزان ارائه دهیم. اما پیش از آن لازم است تا کمی در خصوص جرم خیانت در امانت صحبت کنیم.

ابتدا باید بدانیم خیانت چه مفهومی دارد و منظور از خیانت در امانت چیست ؟

خیانت کردن به معنای پیمان ‌شکستن، نقض کردن عهد، بی ‌وفایی و عدم رعایت امانتداری است و امانت در اصطلاح حقوقی عبارت از مالی است که بر اساس یکی از عقدهای امانی یا به حکم قانون نزد شخصی باشد.

خیانت در امانت در قانون مجازات اسلامی ایران جرم است و برای مرتکبان آن مجازات تعیین شده و خسارت زیان‌دیده نیز باید جبران گردد.

جرم خیانت در امانت صراحتاً در قانون تعریف نشده است بلکه بیشتر مصادیق آن ذکر شده است و حقوقدانان با توجه به مصادیق یادشده در مواد ۶۷۳ و ۶۷۴ قسمت تعزیرات قانون مجازات اسلامی مصوب سال ۱۳۷۵ خیانت در امانت را به عمل عمدی که بر خلاف امانت امین به ضرر صاحب مال انجام می‌گیرد، تعریف کرده‌اند.

مواد قانونی خیانت در امانت

پیش از اینکه به نمونه شکواییه خیانت در امانت بپردازیم، بهتر است درباره مواد قانونی خیانت در امانت بدانیم.

۱) ماده ۶۷۳ قانون مجازات اسلامی:

«هر کس از سفید مهر یا سفید امضایی که به او سپرده شده است یا به هر طریق به دست ‌آورده سوء استفاده نماید به یک تا سه سال حبس محکوم خواهد شد.»

۲) ماده ۶۷۴ قانون مجازات اسلامی:

«هر گاه اموال منقول یا غیر منقول یا نوشته‌هایی از قبیل سفته و چک و قبض و نظایر آن به عنوان اجاره یا امانت یا رهن یا برای وکالت یا هر کار با اجرت یا بی‌اجرت، به کسی داده شده و بنابر این بوده است که اشیاء مذکور، مسترد شود.

یا به مصرف معینی برسد و شخصی که آن اشیاء نزد او بوده آنها را به ضرر مالکین یا متصرفین آنها استعمال یا تصاحب یا تلف یا مفقود نماید به حبس از شش ماه تا سه سال محکوم خواهد شد.»

رفتار مادی فیزیکی خیانت در امانت

پیش از اینکه به نمونه شکواییه خیانت در امانت بپردازیم، بهتر است بدانیم که در چه مواردی خیانت در امانت رخ می دهد. خیانت در امانت به موجب انجام یکی از چهار فعل:

• استعمال.
• تصاحب.
• تلف یا مفقود نمودن مال.

مورد امانت تحقق می‌پذیرد که در ادامه به توضیح معانی این چهار اصطلاح می‌پردازیم:

۱- استعمال نمودن: یعنی مصرف کردن یا مورد استفاده قراردادن مال مورد امانت. مانند اینکه امین اقدام به مصرف دارو یا پوشیدن لباس و یا استفاده از اتومبیلی که به وی سپرده شده است، بکند.

باید توجه داشت که استعمال با بقای عین نیز ممکن است و ملازمه با از بین رفتن عین ندارد.

۲- اتلاف: تلف کردن مال مورد امانت یعنی نابود کردن یا از بین بردن آن به هر وسیله ممکن (مانند آتش زدن، شکستن، پاره کردن و…) است. اتلاف ممکن است مباشرتاً صورت گیرد و یا به تسبیب.

اتلاف هم اعم از آن است که کل مال تلف شود یا فقط جزیی از آن از بین برود.

تذکر: تلف کردن مال ممکن است به صورت ترک فعل نیز صورت بگیرد. مانند آن که امین عمدا و از روی سوء نیت از غذا دادن به حیوانی که به امانت دارد، خودداری کند.

۳- مفقود کردن: شاید امین بدون اینکه مال امانتی را تلف کند، کاری کند که سبب شود دست یابی به آن مال برای مالک عملاً غیر ممکن گردد.

مانند اینکه انگشتری مورد امانت را به داخل دریا بیندازد یا در وسط بیابان رها کند.

تذکر: هرگاه بر اثر اهمال یا سهل انگاری مال مورد امانت مفقود شود مثلاً از جیب سوراخ شده اش بیفتد، وی تنها بر اساس ماده  ۶۱۴ قانون مدنی از نظر حقوقی ضامن است.

۴- تصاحب: منظور از تصاحب برخورد مالکانه کردن با مال است.

یعنی کسی با مال مورد امانت به گونه ای برخورد کند که اصولاً یک مالک با آن، آنگونه برخورد می کند. مانند به گرو گذاشتن مال، فروختن مال، اجاره دادن آن و …

شرایط و اوضاع و احوال لازم برای تحقق خیانت در امانت

پیش از اینکه به نمونه شکواییه خیانت در امانت بپردازیم، بهتر است شرایط و اوضاع تحقق خیانت در امانت را بشناسیم.

موضوع جرم باید عین مال یا وسیله تحصیل مال باشد: موضوع این جرم مال است که اعم است اشیاء و حیوانات است.

سپرده شدن مال به امین به یکی از طرق قانونی با شرط استرداد یا به مصرف معین رسانیدن:

الف) سپرده شدن مال به امین:

برای تحقق این جرم ضروری است که مال موضوع جرم توسط مالک یا متصرف قانونی به امین داده شده باشد وگرنه اگر شخصی خودش مالی را به دست آورده باشد، انجام خیانت در امانت توسط وی قابل تصور نخواهد بود.

تحقق جرم خیانت در امانت فرع بر «سپرده شدن» مال به امین است.

مثلا اگر خود شخص امین فوت کند و مال مورد امانت به ورثه وی برسد و آن ها مال را تلف، مفقود، برخورد مالکانه یا استفاده کنند، مسئول و ضامن جبران خسارت هستند اما مرتکب جرم خیانت در امانت نشده اند.

تذکر: برای اینکه مالی را سپرده شده به امین محسوب کنیم، لازم نیست که عین آن مال به وی سپرده شده باشد.

مثلا وجه حاصل از فروش مالی که به امین سپرده شده است یا وجه حاصل از نقد کردن چک سپرده شده و یا منافع حاصل از مال سپرده شده نیز به تبع خود مال، سپرده شده به امین محسوب می‌گردد.

ب) سپرده شدن به یکی از طرق قانونی :

منظور از این شرط آن است که مال باید توسط متصرفی که تصرف وی مورد حمایت قانون است به امین سپرده شود، تا به تبع آن سپردن وی نیز مورد حمایت قرار گیرد.

پس هرگاه مالی توسط سارق یا غاصب به امین سپرده شود و امین به جای استرداد آن به سارق یا غاصب خود آن را تصاحب کند، این عمل خیانت در امانت نیست چرا که سپردن از سوی مالک یا نماینده وی صورت نگرفته است.

تذکر: در عدم شمول عنوان خیانت در امانت به موردی که مال مسروق یا مغضوب توسط امین تصاحب می‌شود، تفاوتی بین آگاهی یا عدم آگاهی شخص امین نسبت به این موضوع وجود ندارد.

یعنی عمل وی را در هر حال و بدون توجه به این که آیا از نامشروع بودن ید کسی که مال را به او سپرده آگاه بوده است یا خیر، نمی‌توان خیانت در امانت دانست، زیرا در هر دو حالت عنصر «سپردن» مخدوش است.

تنها در صورتی می توان گیرنده مال را به ارتکاب جرم خیانت در امانت محکوم کرد که وی موظف به مسترد کردن مال یا به مصرف معین رسانیدن آن باشد.

مثل وکیلی که موظف است پس از خاتمه دعوا اسناد و مدارک راجع به دعوا را به موکل مسترد دارد یا شخصی که از سوی دیگری مامور شده است که اموالی را که او در اختیارش گذاشته است به یک موسسه خیریه تسلیم کند.

تعلق مال به غیر: در صورتی که امین مالکِ مال سپرده شده به او باشد، تصاحب مال توسط وی را نمی توان خیانت در امانت دانست.

بدین ترتیب هرگاه مرتهن، عین مرهونه را برای مدت کوتاهی به راهن بسپارد تا مجددا آن را از وی باز پس گرفته و به عنوان وثیقه دین تا تا دیه کامل دین نزد خود نگاه دارد،

ولی راهن از استرداد مال مرهون خودداری کند، وی را نمی‌توان مرتکب جرم خیانت در امانت دانست، هرچند که تصرف مرتهن بر مال مبتنی بر موازین قانونی بوده است.

در عقودی مثل قرض که در آن تملیک عین در مقابل تعهد به رد مثل صورت می‌گیرد؛ یعنی مال به مقترض تملیک شده و وی متقابلا متعهد می‌شود که مثل آن را از حیث مقدار و جنس و وصف به مقرض رد نماید، ارتکاب جرم خیانت در امانت توسط قرض گیرنده قابل تصور نمی‌باشد.

زیرا هرگونه تصرف وی در مالی که قرض کرده است تصرف در مال خودش می‌باشد و عدم استرداد.

مثل آن مال به مقرض در موعد مقرر یا مصرف آن در غیر هدفی که به خاطر آن به وی وام تعلق گرفته است نیز تنها یک تخلف از تعهد است و در محاکم حقوقی قابل پیگیری می‌باشد.

نحوه تنظیم شکواییه خیانت در امانت

شکایت در برگه های مخصوصی که شکواییه نام دارد تنظیم می‌شود و برای پیگیری اموری است که در قانون مجازات جرم انگاری شده است. هزینه شکایت در دادسرا یا دفتر خدمات قضایی، هزینه ثابتی می باشد که بسته به موضوع جرم ندارد.

در حالی که طرح دعاوی حقوقی نیاز به برگه دادخواست و پرداخت هزینه دادرسی طبق مالی یا غیر مالی بودن دعوی دارد.

برای اینکه شکایت شما ثبت شود و مورد قبول قرار بگیرد باید از لحاظ شکلی شرایط ماده ۶۸ قانون آیین کیفری رعایت گردد.

شاکی یا مدعی خصوصی می‌تواند شخصاً یا توسط وکیل شکایت کند.

چه مواردی باید در نمونه شکواییه خیانت در امانت قید شود؟

در نمونه شکواییه خیانت در امانت موارد زیر باید قید شود:

الف ـ نام و نام خانوادگی، نام پدر، سن، شغل، میزان تحصیلات، وضعیت تاهل، تابعیت، مذهب، شماره شناسنامه، شماره ملی، نشانی دقیق و در صورت امکان نشانی پیام نگار (ایمیل)، شماره تلفن ثابت و همراه و کد پستی شاکی

ب ـ موضوع شکایت، تاریخ و محل وقوع جرم

پ ـ ضرر و زیان وارده به مدعی و مورد مطالبه

ت ـ ادله وقوع جرم، اسامی، مشخصات و نشانی شهود و مطلعان در صورت امکان

ث ـ مشخصات و نشانی مشتکی عنه یا مظنون در صورت امکان

تبصره – قوه قضاییه مکلف است اوراق متحدالشکل مشتمل بر موارد فوق را تهیه کند و در اختیار مراجعان قرار دهد تا در تنظیم نمونه شکواییه خیانت در امانت مورد استفاده قرار گیرد. عدم استفاده از اوراق مزبور مانع استماع شکایت نیست.

نتیجه گیری

جرم خیانت در امانت نیز مثل کلاهبرداری در زمره جرائم مقید است که تحقق آن منوط به این است که رفتار مرتکب منتهی به نتیجه خاصی شود. ورود ضرر به مالک یا متصرف بر اثر فعل مرتکب لازمه تحقق جرم خیانت در امانت است.

اعم از آنکه این ضرر مشتمل بر منفعتی برای شخص خائن باشد یا خیر. بنابراین، فروختن میوه های در حال فساد نزد امین و کنار گذاشتن پول آن ها برای صاحب میوه خیانت در امانت نیست. چون این کار برای دفع ضرر از وی است.

نکته ای که در مورد شرط ورود ضرر به مالک یا متصرف قابل ذکر است آن است که ورود ضرر از نظر حقوق جزا لزوماً به معنی آن نیست که از دیدگاه بازاری و عرفی نیز ضرر ملموسی متوجه شخص شده باشد.

بنابراین، کسی که قطعه جواهر گران قیمت و بیمه شده دیگری را که به او سپرده شده است تلف می کند، در صورت وجود سایر شرایط، خائن در امانت محسوب می شود هرچند که مالک بعدا بتواند مبلغ جواهر را از شرکت بیمه بگیرد و ضرر خود را جبران کند.

نکته ای دیگر اینکه صرف ورود ضرر به «مالک مال» موجب تحقق جرم خیانت در امانت توسط امین خواهد شد هرچند که ضرری به شخصی که مال را به امین سپرده است وارد نشده باشد.

فردی که در امانت وی خیانت شده است لازم است با ارائه شکواییه خیانت در امانت در جهت تحقق حقوق از دست رفته خود برآید.

نمونه شکواییه خیانت در امانت ( نمونه ۱‌)

شاکی: خانم/ آقای: …../ با کد ملی: …../ نشانی…//

مشتکی عنه: خانم/ آقای: …../ با کد ملی: …../ نشانی…..

وکیل: خانم/ آقای: ..…/ با کد ملی: ..…/ به نشانی…..

محل وقوع جرم: استان: …… شهر: …..

دلایل: شهود و قرارداد فی مابین

موضوع جرم: خیانت در امانت.

تاریخ تحقق جرم:

ریاست محترم دادسرای عمومی و انقلاب

با سلام و احترام

اینجانب به وکالت از شاکی آقای ……… شکایت خود را تحت عنوان مجرمانه خیانت در امانت تقدیم میکنم:

در تاریخ ………. قراردادی برای فروش تعداد ۵۰ سهم از سهم الشرکه متعلق به شرکت …….. میان شاکی و متهم آقای ………. منعقد می گردد و در بند ٩ قرارداد یادشده درج میگردد که مسئولیت پرداخت بیمه، مالیات، عوارض و سایر کسور قانونی بر عهده مشتکی عنه تا تاریخ …….. است.

اما متاسفانه مشتکی عنه بدون رعایت مفاد قرارداد منعقده و بدون پرداخت موارد یادشده، اقدام به وصول وجه چک های متعلق به موکل در شعبه  ………… دادگاه حقوقی مجتمع قضایی شهید … کرده و بدین جهت در امانتی که به وی سپرده شده بوده، خیانت کرده و ضرر زیادی را متوجه موکل بنده نموده اند.

بنابراین، بر اساس توضیحات داده شده تقاضای رسیدگی و صدور دستور مقتضی برای احقاق حقوق موکل مورد استدعاست.

نمونه شکواییه خیانت درامانت ( نمونه ۳ )

شاکی: خانم/ آقای: …../ با کد ملی: …../ نشانی…//

مشتکی عنه: خانم/ آقای: …../ با کد ملی: …../ نشانی…..

وکیل: خانم/ آقای: ..…/ با کد ملی: ..…/ به نشانی…..

محل وقوع جرم: استان: …… شهر: …..

ادله : صورتمجلس تنظیمی ، شهادت شهود.

ضرر و زیان ناشی از جرم :

موضوع : خیانت در امانت

شرح موضوع :

با سلام

احتراماً به استحضار می رساند:

اینجانب سه عدد تابلو فرش نفیس را به موجب رسیدی که فتوکپی آن ضمیمه است، به منظور فروش و پرداخت مبلغ آن به بنده، به مشتکی عنه که تاجر فرش است، تحویل داده ام.

پس از گذشت هشت ماه از تاریخ تحویل تابلو فرش ها، ایشان از پرداخت وجه تابلو فرش ها (در صورتی که فروخته باشند) یا استردادشان خودداری می کنند. اینجانب با وجود مراجعات مکرر، اظهارنامه ای نیز به شماره ……….. تاریخ …… برای مشتکی عنه ارسال نمودم که ایشان هیچ اقدامی در جهت پرداخت وجه یا استرداد تابلو فرش ها انجام نداده اند.

لذا با توجه به ادله اینجانب که شامل شهادت شهود، تصویر مصدق اظهارنامه شماره …. تاریخ ….، استشهادیه و … می باشد و به استناد ماده ۶۷۴ قانون مجازات اسلامی تعزیرات، تعقیب و مجازات مشتکی عنه را به اتهام خیانت در امانت استدعا دارم.