نفقه معوقه

مقدمه ای بر نفقه معوقه

در این مقاله قصد داریم تا درباره نفقه معوقه اطلاعات جامع و کاملی را به شما عزیزان ارائه دهیم. ابتدا به تعریف نفقه پرداخته و سپس توضیح خواهیم داد که برای مطالبه نفقه معوقه چه کاری باید انجام داد.

تعریف نفقه

«نفقه» در لغت به معنای هزینه، خرج و تأمین روزی و مایحتاج زندگی است و الزام حقوقی پرداخت نفقه از نظر شرع دارای سه مبنای نص صریح، روایات و اجماع می باشد در ماده ۱۱۰۷ قانون مدنی در تعریف نفقه آمده است: « نفقه عبارت است از همه نیازهای متعارف و متناسب با وضع زن از قبیل مسکن، البسه، غذا، اثاث خانه و هزینه های درمانی و بهداشتی و خادم در صورت عادت یا احتیاج به واسطه نقصان یا مرض.»

بنابراین، به محض وقوع نکاح تکالیف قانونی و شرعی زوجین نسبت به هر کدام آغاز می گردد و یکی از آن وظایف شرعی و قانونی پرداخت نفقه به زوجه نکاح دائم می باشد.

همان طور که در ماده ۱۱۰۶ قانون مدنی به طور صریح بیان نموده است که در عقد دائم پرداخت نفقه زن به عهده شوهر است.

نفقه معوقه مربوط به گذشته است یعنی اگر زن در طول مثلا یکسال هیچ خرجی از مرد دریافت نکرده باشد. در مقاله « نفقه در دوران عقد » گفتیم که زوجه با اینکه در دوران عقد قرار دارد و در منزل پدرش سکونت دارد با این حال وظیفه زوج است که نفقه زنش را بدهد که اگر چنین نکرده باشد زن می تواند نفقه معوقه تا حال را از او مطالبه نماید.

برای مطالبه نفقه معوقه چه باید کرد؟

برای مطالبه نفقه معمولا چون بحث مالی هست باید از طریق دادخواست مطالبه نفقه معوقه مبادرت به طرح دعوا نمود. در مقاله « نمونه دادخواست مطالبه نفقه معوقه » چند نمونه دادخواست برای این موضوع قرار دادیم.

بعد از تنظیم دادخواست و دستور ثبت پرونده جهت ابطال تمبر به واحد تمبر ارسال می شود که پس از آن پرونده ثبت و ریاست شعبه دادگاه دستور تعیین وقت جلسه رسیدگی را صادر می کند.

مطابق با دستور مدیر دفتر، تعیین وقت جلسه رسیدگی صورت گرفته و به این ترتیب در قالب ارسال احضاریه‌ای، طرفین دعوت شده و نسخه ثانی دادخواست و ضمایم آن برای خوانده ‌دعوا ( زوج ) ارسال می‌شود. بعد از ارسال اخطاریه در وقت که قبل تشکیل شده جلسه دادگاه تشکل می شود که طرفین باید در جلسه دادگاه شرکت نمایند.

در وقت مقرر جلسه دادگاه تشکیل شده و خواهان حاضر شده، ولی خوانده با وجود ابلاغ اخطاریه و رعایت انتظار کافی حضور نداشته و لایحه‌ای نیز ارسال نکرده است. خواهان خواسته خود را به شرح دادخواست تقدیمی بیان می‌کند و نیز عنوان می‌کند شهود خود را آورده‌ام.

دادگاه از شهود استماع شهادت کرده و صورت‌مجلس تنظیم می‌کند و همه شهود مراتب ادعای خواهان را گواهی کرده و شهادت به همسر بودن وی و این‌که شوهرش مدتی است که ترک منزل کرده است و نفقه پرداخت نمی‌کند شهادت داده‌اند. دادگاه پس از استماع اظهارات خواهان ختم رسیدگی را اعلام و به شرح ذیل مبادرت به صدور رای می‌کند.

نفقه معوقه شامل چه چیزهایی است؟

ماده ۱۱۱۱ قانون مدنی در خصوص استنکاف شوهر از دادن نفقه و مراجعه زوجه به دادگاه و تعیین میزان نفقه توسط دادگاه است و مفهوم مخالف آن که مورد استناد رای صادره است، عدم اثبات موضوع را از ناحیه زوجه عنوان می‌کند.

زیرا روشن شدن این‌که زوجین در زیر یک سقف زندگی می‌کردند، نشانگر این امر است که نفقه زوجه که طبق قانون شامل خوراک، پوشاک و وسایل زندگی و هزینه‌های دارو و درمان و مایحتاج زندگی است، از ناحیه زوج پرداخت می‌شود.

اما در خصوص اجرت المثل که دادگاه عنوان کرده است که اگر زوجه قصد تبرع نداشته است، می‌تواند طرح دعوی کند، باید به مفهوم آن توجه کرد.

اجرت المثل چیست؟

به حق الزحمه کارها و خدماتی که زوجه قبل از طلاق در منزل انجام می دهد، اجرت المثل گفته می شود که قابل مطالبه بوده و کارشناس دادگستری میزان آن را بر اساس یکسری شرایط تعیین می‌کند. البته قانونا به شرطی که تقاضای طلاق ناشی از تخلف زن از وظایف همسری یا سوء اخلاق و رفتار وی نباشد.

برای مشاهده نمونه دادخواست ها می توانید به مقاله « نمونه دادخواست مطالبه اجرت المثل » مراجعه کنید.

با توجه به آنچه گفته شد مطالبه نفقه یکی از پرونده‌های مهم در دادگاه‌های خانواده است. برای مطالبه نفقه زن لازم نیست تمکین خود را ثابت کند بلکه این شوهر است که اگر می‌خواهد از زیر بار پرداخت مهریه رها شود باید عدم تمکین زوجه را به اثبات برساند.