1/5 - (1 امتیاز)

دریافت نفقه از پدرشوهر


در این مقاله قصد داریم تا نحوه دریافت نفقه از پدر شوهر به جای همسر را به طور کامل و جامع خدمت شما عزیزان ارائه دهیم.

با توجه به ماده قانون 1204 قانون مدنی ( نفقه عبارت است از مسکن، البسه، غذا و اثاث البیت به قدر رفع حاجت با در نظر گرفتن استطاعت منفع)

نفقه طبق قانون 1199 قانون مدنی بر عهده پدر می باشد و اگر پدر فوت کند یا توانایی پرداخت نفقه را نداشته باشد این تکلیف بر عهده جد پدری است و اگر جد پدری هم استطاعت پرداخت نفقه را نداشته باشد مادر پرداخت نفقه را می تواند بر عهده بگیرد.

ممکن‌ است‌ مطابق‌ قانون‌، حق‌ حضانت‌ فرزندان‌ صغیر یا محجور به‌ مادر (مصوب‌ ۱۳۶۴/۵/۶) واگذار شده‌ باشد، که‌ در این صورت‌ مادر می تواند جهت‌ مخارج‌ نگهداری‌ و نفقه‌ فرزند (و نه‌ شخص‌ خود) علیه‌ پدر شوهر طرح‌ دعوی‌ کند.

در چه صورت مادر می تواند برای دریافت نفقه از پدر شوهر به جای همسر اقدام نماید؟


شاید تصور کنید که تنها در صورت فوت شوهر، مادر می تواند برای دریافت نفقه از پدر شوهر خود اقدام نماید. در حالی که باید بدانید سلب پرداخت نفقه از طرف پدر کودک تنها به واسطه مرگ نمی باشد.

در اغلب موارد پدر کودک به دلیل شرایط خاصی نظیر بیماری های صعب العلاج، معلولیت، نداشتن توانایی و … قادر به پرداخت نفقه نمی باشد در این صورت اولین گزینه برای پرداخت نفقه جد پدری می باشد.

در مواردی هم ممکن است که پدر از پرداخت نفقه امتناع کند. در این صورت ممکن است زن دعوای مطالبه نفقه فرزند از پدر بزرگ یا گرفتن نفقه از پدر شوهر را در دادگاه خانواده مطرح کند و دادگاه در صورت احراز شرایط قانونی حکم به پرداخت نفقه توسط پدر شوهر را صادر کند.

لازم به ذکر است که تمام این دعاوی در دادگاه خانواده انجام می شود و شخص ذینفع که مادر کودک است به دادگاه مراجعه می کند و با تقدیم دادخواست مطالبه نفقه فرزند از جد پدری، تقاضای مطالبه نفقه از پدر بزرگ پدری را مطرح می کند.


شوهر (زوج ) زنده‌ و محجور است


از جنبه‌ ماهوی ، باید گفت‌ مطابق‌ موازین فقهی‌ و ماده‌ ۱۱۹۹ قانون‌ مدنی‌ جد پدری‌ مکلف‌ به‌ پرداخت‌ نفقه‌ نوه های‌ خود است‌ مشروط بر این‌ که‌ شرایط قانونی‌ منفق‌ و منفق‌ علیه‌ موجود باشد. ( دریافت نفقه از پدر شوهر )

به عبارت دیگر، مطابق‌ ماده‌ ۱۱۹۹ قانون‌ مدنی‌، در صورتی که جد پدری‌ تمکن مالی برای پرداخت نفقه‌ داشته باشد و مطابق‌ ماده‌ ۱۱۹۷ اولاد اولاد (نوه ها) نیز توانایی مالی نداشته باشند.

اما از جنبه‌ شکلی ، طرح‌ دعوای‌ زن‌ (از طرف‌ فرزندان) منوط به‌ داشتن‌ سمت است. چون‌ معمولا با وجود جد پدری‌ که‌ ولی‌ قهری‌ صغار است‌ و به‌ ولایت ، امور مالی‌ آن ها را اداره‌ خواهدکرد نوبت‌ به‌ قیمومیت‌ مادر نمی رسد .

مگر در مواردی‌ که‌ مطابق‌ ماده‌ ۱۱۸۴ قانون‌ مدنی‌ (اصلاحی‌ مصوب ۱۳۷۹/۳/۱) ولی‌ قهری‌ عزل‌ می شود یا برای‌ وی‌ امین‌ منصوب‌ و منضم‌ می شود (و مادر بر حسب‌ مورد به عنوان‌ قیم‌ یا امین‌ تعیین‌ شده‌ باشد).

البته‌ ممکن‌ است‌ مطابق‌ قانون‌، حق‌ حضانت‌ فرزندان‌ صغیر یامحجور  (مصوب‌ ۱۳۶۴/۵/۶) به‌ مادر واگذار شده‌ باشد، که‌ در این صورت‌ می تواند جهت‌ مخارج‌ نگهداری‌ و نفقه‌ اطفال‌ (و نه‌ شخص‌ خود) علیه‌ پدر شوهر طرح‌ دعوی‌ کند.


مطالبه حق نفقه از اموال زوج


زن‌ مسلما از لحاظ ماهوی‌ حق‌ مطالبه‌ نفقه‌ حال‌ و گذشته‌ خود را از اموال‌ زوج‌ دارد و ازدیدگاه‌ فقها با حجر یا جنون‌ زوج ، نفقه‌ ساقط نمی شود و بر ولی‌ یا قیم‌ وی‌ تکلیف‌ است‌ که‌ از اموال وی‌ نفقه‌ زوجه‌ را بپردازند.

در مورد نفقه‌ اولاد و دریافت نفقه از پدر شوهر نیز باید گفت :

اگرچه‌ ممکن‌ است‌ این‌ شبهه‌ ایجاد شود که‌ نفقه‌ اقارب‌ دین‌ نیست‌ و تکلیف‌ محض‌ است‌ و با جنون‌ زوج‌ تکلیفی‌ نسبت‌ به‌ نفقه‌ فرزندان‌ خود ندارد.

اما بسیاری‌ از فقهای‌ عظام‌ مقرر فرموده اند که‌ در صورت‌ حجر زوج ، ولی‌ او موظف‌ است‌ واجبات‌ مالی‌ محجور از جمله‌ نفقه‌ افراد واجب‌ النفقه وی‌ (اعم‌ از زوجه‌ و فرزندان‌ صغیر) را از مال‌ خود محجور بپردازد.

به‌ هر حال، اگر پدری‌ که‌ محجور است و تمکن‌ مالی‌ نداشته‌ باشد، جد پدری‌ در مورد اولاد وی‌ (اولاد اولاد آن‌ جد) تکلیف‌ دارد در صورت‌ تمکن، نفقه آن ها را بپردازد.

البته‌ از لحاظ شکلی‌ طرح‌ دعوای‌ مادر از ناحیه‌ فرزندان‌ علیه‌ پدر شوهر منوط به‌ داشتن‌ سمت‌ و رعایت‌ شرایط شکلی‌ است‌ (در صورت‌ نداشتن‌ سمت‌ می تواند از طریق‌ سرپرستی‌ دادگستری‌ اقدام‌ کند).

اما در مورد نفقه‌ خود زوجه ، پدر شوهر شخصا تکلیفی‌ ندارد که‌ از مال‌ خود بپردازد بلکه‌ تنها در صورت تمکن‌ مالی‌ زوج‌ (محجور)، پدر شوهر به‌ ولایت‌ یا قیمومت‌ از وی‌ باید از مال‌ محجور بپردازد شوهر زنده‌ و معسر است .

در این‌ صورت پدر شوهر شخصا نسبت‌ به‌ پرداخت‌ نفقه‌ زوجه‌ او (یعنی‌ عروس‌ خود) تکلیفی‌ ندارد زیرا دیدگاه‌ فقهای‌ امامیه‌ به‌ طور کلی‌ این‌ است‌ که‌ نفقه‌ زوجه‌ اولاد بر شخص‌ واجب‌ نیست‌ و نسبت به‌ پرداخت‌ آن‌ تکلیفی‌ ندارد.

و در حالت‌ اعسار شوهر (زوج )، زوجه‌ باید منتظر گشایش‌ مالی‌ وی‌ شود. اگر پدر به‌ علت‌ اعسار تمکن‌ مالی‌ نداشته‌ باشد، تکلیف‌ پرداخت‌ نفقه‌ فرزندان‌ به‌ عهده جد پدری‌ است.