احتمال تغییر رای در دادگاه تجدید نظر

احتمال تغییر رای در دادگاه تجدید نظر

ما در این مقاله سعی داریم به بررسی احتمال تغییر رای در دادگاه تجدید نظر بپردازیم. ابتدا باید بدانید که دادگاه تجدید نظر کجاست و برای تغییر رای چه مراحلی باید انجام داد.

زمانی که در دادگاه‌های بدوی رای صادر شود برای بازنگری بیشتر، رای به دادگاه تجدید نظر فرستاده می‌شود.

تعداد قضات دادگاه تجدید نظر دو قاضی از سه نفر قاضی است. هدف از تاسیس این دادگاه‌ این است که حقی از کسی در دادگاه بدوی ضایع نشود.

بنابراین طبق قانون زمانی که در دادگاه، رای به ضرر فردی صادر شد، آن فرد می‌تواند به این رای اعتراض وارد کند و این پرونده برای بازبینی و بازنگری بیشتر به دادگاه تجدید نظر فرستاده می‌شود.

لازم به ذکر است که برای پیگیری رای دادگاه تجدید نظر باید درخواست تجدید نظر داده شود.

روش های تجدید نظرخواهی رای دادگاه

زمانی که در دادگاه بدوی به رای صادره اعتراض گذاشته و درخواست بررسی مجدد داده شود، به آن تجدید نظرخواهی می‌گویند. این کار به دو صورت انجام می‌گیرد:

• اعتراض گذاشتن به رای دادگاه بدوی که به صورت رای حقوقی انجام می‌شود.
• اعتراض گذاشتن به رای دادگاه بدوی که در غالب رای احکام کیفری انجام می‌شود.

همانند دادگاه‌های بدوی، آرای شورای حل اختلاف را نیز می‌توان تجدید نظر کرد. که مرجع این تجدید نظر، دادگاه عمومی هر شهرستان است.

این نکته را نیز باید بگوییم که در زبان محاوره ای به نقض رای در دادگاه، شکستن رای در تجدید نظر می‌گویند.

برای کدام آرای دادگاه می توان درخواست تجدیدنظر داد؟

پاسخ به اینکه احتمال تغییر رای در دادگاه تجدید نظر وجود دارد یا خیر بسیار مرتبط با جواب این سوال است که کدام آرای صادر شده از دادگاه بدوی را می‌توان تجدید نظر کرد؟

همان گونه که در بالا به آن اشاره کردیم، آرای حقوقی و کیفری که دادگاه‌های بدوی صادر می‌شوند، قابل تجدید نظر هستند.

در ابتدا به این نکته باید توجه کرد که آرای صادره در دادگاه به صورت حکم یا قرار هستند. که حکم دادگاه، قاطع دعوی است و رسیدگی به پرونده مربوطه فیصله پیدا می‌کند. ولی قرار، قاطع دعوی نیست و به صورت موقت پرونده مختومه اعلام می‌شود.

کدام قرارها قابل تجدید نظر خواهی هستند؟

برای بررسی احتمال تغییر رای در دادگاه تجدید نظر بهتر است با قرارهای قابل تجدیدنظر خواهی نیز آشنا شویم. ماده 331 قانون آئین دادرسی مدنی، قرارهای قابل تجدید نظر خواهی را مشخص نموده است.

عدم اهلیت یکی از طرفین دعوا، رد، سقوط یا عدم استماع دعوا، ابطال یا رد دادخواست صادره از دادگاه، قرارهای قابل تجدید نظر خواهی به حساب می‌آیند.

آرای قابل تجدید نظر در امور حقوقی

همان طور که گفتیم برای اینکه بدانیم آیا احتمال تغییر رای در دادگاه تجدید نظر وجود دارد یا خیر بهتر است با آرای قابل تجدید نظر در امور حقوقی آشنا شویم.

طبق ماده 331 قانون آیین دادرسی مدنی، احکام صادره در دعاوی مالی که خواسته یا ارزش آن از سه میلیون ریال بیشتر باشد.

همچنین لازم به ذکر است که احتمال تغییر رای در دادگاه تجدید نظر برای تمام  احکام غیر مالی وجود داشته و این آرا قابل تجدید نظر خواهی هستند.

حکم به متفرعات دعوا، مانند قرار تامین خواسته و دستور موقت و غیره، در صورتی که اصل حکم قابل اعتراض باشد، قابل رسیدگی تجدید نظر خواهی است.

آرای قابل تجدید نظر در امور کیفری

همان طور که گفتیم برای اینکه بدانیم آیا احتمال تغییر رای در دادگاه تجدید نظر وجود دارد یا خیر بهتر است با آرای قابل تجدید نظر در امور کیفری آشنا شویم.

طبق ماده 427 قانون آیین دادرسی کیفری، آرای دادگاه‌های کیفری هر شهرستان، جز در دو مورد که قطعی است، سایر آرا در دادگاه‌های فوق الذکر استان مربوطه، قابل تجدید نظر است. که این دو مورد شامل:

• آرایی که در مورد جرائم تعزیری درجه هشتم صادر شده باشد.
• جرائم مربوط به دیه و ارش، در صورتی که میزان یا جمع آن کمتر از یک دهم دیه کامل باشد.

همچنین طبق تبصره 2 ماده فوق، آراء قابل تجدید نظر، اعم از محکومیت و برائت و قرار‌های منع و موقوفی تعقیب و اناطه، و قرار رد واخواهی و قرار رد تجدید نظرخواهی، در صورتی قابل تجدید نظرخواهی است که اصل دعوی طبق قانون فوق قابل تجدید نظرخواهی باشد.

واخواهی به چه معنا است؟

همان طور که پیشتر در مقاله « نمونه دادخواست واخواهی » گفتیم، واخواهی نوع دیگری از بازنگری در رای صادر شده از دادگاه و یا شورای حل اختلاف است. که فقط خود دادگاه و یا همان شورای حل اختلاف مربوطه، به آن رسیدگی می‌کند.

برای تجدید نظرخواهی چه دلایلی وجود دارد؟

۱- ادعای عدم اعتبار مستندات دادگاه: یعنی زمانی که دادگاه رای خود را به استناد موضوع یا قانونی صادر کرده باشد، ولی آن قانون به جهتی از جهات اعتبار قانونی خود را از دست داده باشد.

در این صورت می‌توان نسبت به رای صادره تقاضای تجدید نظر خواهی کرد.

۲- ادعای فقدان شرایط قانونی شهادت شهود: در صورتی که شهود، شرایط قانونی شهادت را نداشته باشند و حکم دادگاه به استناد شهادت آن ها صادر شده باشد، می‌توان نسبت به آن رای تجدید نظرخواهی کرد.

۳- ادعای عدم توجه قاضی به دلایل ابزاری: زمانی که قاضی به دلایل اصحاب دعوا توجهی نکند و این دلایل طوری ارائه شده باشد که توانایی اثبات دعوا را در خود داشته باشند، می‌توان به رای صادره تجدید نظرخواهی کرد.

۴- ادعای عدم صلاحیت قاضی یا دادگاه صادر کننده رای: در صورتی که قاضی پرونده صلاحیت رسیدگی به دعوا را نداشته باشد، و تجدید نظرخواه بتواند عدم صلاحیت وی را ثابت کند، میتوان نسبت به رای صادره تقاضای تجدید نظرخواهی کرد.

احتمال تغییر رای در دادگاه تجدید نظر چقدر است؟

احتمال تغییر رای در دادگاه تجدید نظر و همچنین موفقیت آن بستگی به این دارد که، چه میزان دلایل قانونی ارائه شده است و طرح لایحه تجدید نظرخواهی چگونه است و اینکه به دلایل ارائه شده در دادگاه بدوی توجهی نشده و یا اصلا به آن اشاره نشده باشد.

بنابراین احتمال تغییر رای در دادگاه تجدید نظر بسته به تجربه و توانمندی وکیل و همچنین پیگیری‌های خود شخص یا وکیل آن دارد.

درخواست اصلاح رای دادگاه تجدید نظر چگونه است؟

اصلاح رای دادگاه تجدید نظر به این شکل است که اگر در محاسبه اشتباهی رخ دهد، یا به صورت سهوی کلماتی در رای اشتباه یا جا انداخته شود، ذینفع آن می‌تواند تقاضای اصلاح برای رای صادر شده از دادگاه را بدهد.

در این مواقع دادگاه می‌تواند رای صادر شده را تصحیح کند و آن را به طرفین ابلاغ کند.

برای ثبت دادخواست تجدید نظر خواهی چه مراحلی لازم است؟

باید گفت امروزه به دلیل الکترونیکی شدن ثبت پرونده‌ها، باید برای ثبت دادخواست تجدید نظر، از طریق دفاتر خدمات قضایی اقدام کرد.

همان طور که در راهنمای تنظیم دادخواست اشاره کردیم، دادخواست باید به زبان فارسی و روی برگه مخصوص نوشته شود و سپس باید تجدید نظرخواه آن را امضا کند.

طبق ماده 341 قانون آیین دادرسی باید نکات زیر در دادخواست تجدید نظر لحاظ شود:

الف) نام و نام خانوادگی و آدرس دقیق محل سکونت تجدید نظر خواه و وکیل او، در صورتی که وکیل حقوقی داشته باشد

ب) نام و نام خانوادگی و آدرس دقیق محل اقامت تجدید نظر خوانده

ج) حکم و قراری که از آن تجدید نظر درخواست شده است.

د) دادگاه صادر کننده رای

ه) تاریخ ابلاغ رای

ی) دلایل تجدید نظر خواهی

چقدر زمان برای تجدید نظر خواهی نیاز است؟

وقت رسیدگی در دادگاه تجدید نظر:

برای افرادی که مقیم ایران هستند، 20 روز از زمان صدور رای؛ و برای افرادی که در خارج از ایران ساکن هستند، دو ماه از زمان صدور رای.

باید به این نکته توجه داشت که روز صدور رای جزء این مدت به حساب نمی‌آید. همچنین اگر در یک دعوا محکوم علیه چند نفر باشند و یکی از آن‌ها مقیم خارج باشد، برای تمامی آن‌ها دو ماه زمان در نظر گرفته می‌شود.

آیا رای دادگاه تجدید نظر قابل اعتراض است؟

بله برای این کار باید در دیوان عالی کشور، به رای صادره اعتراض گذاشت.

مدت زمان رسیدگی به پرونده کیفری در دادگاه تجدید نظر:

باید بدانید که زمان رسیدگی به پرونده‌های کیفری در دادگاه تجدید نظر زیاد مشخص نیست و معمولا این زمان طولانی نیست.

ولی به دلیل حجم بالای پرونده‌ها و تعدد آن‌ها ممکن است این زمان طولانی شود. گاهی اوقات رسیدگی به برخی پرونده‌ها تا 3 سال طول می‌کشد.

در آخر باید بگوییم که طبق آخرین آمار که از سمت مراجع قضایی منتشر شده است، احتمال تغییر رای در دادگاه تجدید نظر معادل 10 درصد تمامی درخواست‌ها است.