2.2/5 - (4 امتیاز)

نمونه دادخواست رفع حجر

آنچه در این مطلب می خوانید ...

در این مقاله قصد داریم تا چند نمونه دادخواست رفع حجر را برای شما عزیزان ارائه دهیم. اما پیش از آن لازم دانستیم تا به مفهوم حجر و انواع حجر و نحوه رفع آن بپردازیم. پس چنانچه نمی دانید که چگونه دادخواست رفع حجر را تنظیم نمایید با ما تا انتهای این مطلب همراه باشید.

تعریف حجر اشخاص حقیقی [ محجورین ]

پیش از ارائه نمونه دادخواست رفع حجر لازم است تا درباره واژه حجر بدانیم. واژه حجر در لغت به معنی منع و بازداشتن است ، اما در اصطلاح حقوق حجر به معنای عدم اهلیت استیفا است ، پس می توانیم در تعریف آن بگوییم حجر عبارت است از : منع شخص به حکم قانون نسبت به اینکه بتواند امور خود را مستقلا و بدون دخالت دیگری اداره کند و شخصا اعمال حقوقی انجام دهد و نیز عدم توانایی قانونی شخص در اعمال و اجرای حق .

انواع حجر

پیش از ارائه نمونه دادخواست رفع حجر لازم است تا درباره انواع حجر بدانیم. با توجه به نوع ممنوعیت شخص در تصرفات خود و فلسفه و مبنای حقوقی آن، تقسیماتی به شرح ذیل برای حجر ذکر گردیده است:

۱- حجر عام

منظور از حجر عام آن است که شخص به طور کلی از اجرای حق و انجام دادن اعمال حقوقی ممنوع باشد. به عنوان مثال، حجر مجنون عام است؛ زیرا کلیه اعمال حقوقی او را در بر می گیرد و مجنون به علت فقدان اراده هیچ گونه عمل حقوقی ، چه عقد باشد چه ايقاع ، نمی تواند انجام دهد. حجر صغیر نیز عام است، زیرا صغير ( مميز ) جز در موارد استثنایی ، نمی تواند حقوق خود را شخصا اعمال کند.

۲- حجر خاص

پیش از ارائه نمونه دادخواست رفع حجر لازم است تا درباره حجر خاص بدانیم. حجر خاص ممنوع شدن شخص از پاره ای تصرفات می باشد ، به همه آنها . به عنوان مثال ، حجر سفيه ( غیررشید ) حجر خاص به شمار می آید ، زیرا محدود به امور مالی است. حجر تاجر ورشکسته نیز یک نوع حجر خاص است ، زیرا محدود به تصرفات مالی است که به زیان بستانکاران باشد.

۳- حجر حمایتی و حجر سوء ظنی

در حجر حمایتی حمایت از محجور مورد نظر قانونگذار است، ولی در حجر سوء ظنی مقصود حمایت از منافع دیگران است.

برای نمونه حجر صغير ، مجنون و سفیه حجر حمایتی به شمار می رود ، زیرا این اشخاص به سبب اختلال یا نقص قوای دماغی نمی توانند امور خود را ، چنان که باید اداره کنند ، بدین جهت قانونگذار با برقراری حجر و پیش بینی نهادهایی برای اداره امور این اشخاص به حمایت از آنان اقدام کرده است.

اما حجر بر تاجر ورشکسته حجر سوء ظنی است. زیرا منظور از آن حفظ حقوق بستانکاران و جلوگیری از تصرفات مالی مضر به حال آنان بوده است.

ویژگی های حجر حمایتی

پیش از ارائه نمونه دادخواست رفع حجر لازم است تا درباره ویژگی های حجر حمایتی بدانیم. حجر حمایتی دارای قواعد و ضوابط مشترک و خاصی است که آن را از سایر نهادهای قانونی و سایر محدودیتها متمایز می گرداند . این خصایص عبارتند از :

۱- حجر حمایتی ناشی از قانون است و قواعد و مقررات آن همانند مقررات مربوط به اهلیت با نظم عمومی مرتبط است و از این جهت جزء مقررات آمری به شمار می آید. بنابراین اراده افراد نمی تواند ایجاد حجر یا رفع حجر نماید.

۲- حجر حمایتی بر فقدان یا عدم کفایت اراده مبتنی است . در مورد معاملات محجورین فقدان یا عدم کفایت اراده مفروض است ؛ بنابراین اثبات حجر برای حکم به بطلان معامله یا غیرنافذ بودن آن کافی است و به اثبات فقدان یا عدم کفایت اراده نیازی نیست ،

اما در مورد شخص غير محجور و اهل وضع متفاوت است و مدعی فقدان یا عیب اراده باید آن را اثبات نماید.

۳- ضمانت اجرای حجر حمایتی در حقوق ایران بطلان یا عدم نفوذ است، چنانکه اعمال حقوقی شخص نافذ تمیز باطل و بلااثر است و اگر شخص دارای تمیز باشد، اما نه آنچنان تمیزی که بر طبق نظر قانونگذار برای انجام دادن اعمال حقوقی کافی است ، مانند صغير ممیز یا سفيه ، که عمل حقوقی او اصولا غيرنافذ است.

۴- رژیم واحدی برای سرپرستی و اداره امور محجورین معین شده است . این رژیم ، رژیم ولایت و قیمومت نامیده می شود ، اعم از اینکه محجور صغیر یا سفيه يا مجنون باشد. البته ولی قهری با شرایطی می تواند اختیارات خود را به وصی تفویض نماید .

۵- غالب مقررات مربوط به حجر حمایتی درباره اموال و تعهدات مالی است و قانونگذار به منظور حمایت از منافع مالی محجور او را از مباشرت در حقوق مالی خود ممنوع کرده و از این طریق مورد حمایت قرار داده است.

۴- حجر قانونی و حجر قضایی

پیش از ارائه نمونه دادخواست رفع حجر لازم است تا درباره حجر قانونی و حجر قضایی بدانیم. حجر ممکن است به حکم مستقیم قانون باشد یا به حکم دادگاه که به ترتیب حجر قانونی و حجر قضایی نامیده شده اند ؛ برای مثال حجر صغير حجر قانونی ، ولی حجر مجنونی که بعد از رسیدن به سن بلوغ ، رشد دچار جنون شده است و نیز حجر تاجر ورشکسته که به حکم دادگاه نیاز دارد حجر فضایی است .

۵- حجر مبتنی بر فقدان اراده و حجر مبتنی بر نقص اراده

در پاره ای از موارد حجر مبتنی بر فقدان درک ، شعور و اراده است و در پاره ای از موارد مبنای حجر نقص یا عدم کفایت اراده است ؛ چنان که حجر مجنون از نوع اول و حجر صغیر ممیز یا سفیه از نوع سوم است.

۶- حجر در امور مالی و حجر در امور غیرمالی

پیش از ارائه نمونه دادخواست رفع حجر لازم است تا درباره حجر در امور مالی و حجر در امور غیرمالی بدانیم. گاهی حجر را به اعتبار اینکه منحصر به امور مالی است یا هم امور مالی و هم امور غیر مالی را در بر می گیرد به دو گونه تقسیم کرده اند. با توجه به این تقسیم ، حجر سفیه محدود به امور مالی است، زیرا فرض این است که سفيه عقل معاش ندارد و تصرفات مالی او عاقلانه نیست. ولی در امور غیر مالی دارای درک ، شعور و اراده کافی است ؛ اما حجر صغير و مجنون عام است و همه امور و اعمال حقوقی او را در بر می گیرد.

۷- حجری که غایت معینی دارد و حجری که غایت معینی ندارد

گاه حجر در زمان معینی پایان می یابد ، مانند حجر صغیر که پس از رسیدن به سن بلوغ و رشد مرتفع می شود. ولی گاهی حجر غایت معینی ندارد و زمان انقضای آن معلوم نیست ، مانند حجر مجنون.

از اقسام یاد شده حجر آنچه تابع رژیم خاص حقوقی است ، حجر حمایتی است که برای حفظ حقوق و منافع صغير ، سفیه و مجنون مقرر شده است . مبنای حقوقی حجر حمایتی فقدان یا ضعف عقل یا اراده است.

در فقه امامیه معمولا در کتاب حجر شش سبب را از موجبات حجر دانسته اند که عبارتند از :

صغر ، سفه ، جنون ، افلاس ، مرض متصل به مرگ ، رقیت ( بردگی ) ، اما حقوق موضوعه ماده ۱۲۰۷ ق.م. ، اسباب حجر را به صغر ، سفه و جنون محدود کرده است. لذا محجورین به سه دسته تقسیم شده اند : صغار ، افراد غیررشید و مجانین .